Ayak mantarı (Tinea Pedis)
Ayakların dermatofit denilen mantarlarla oluşan yüzeysel enfeksiyonudur. Genellikle ergenlik sonrasında, sıklıkla erkeklerde rastlanan bir hastalıktır.
Ayak tabanı ve yan kısımlarında kuru, beyaz renkli kabuklanma, kalınlaşma, çatlama ve özellikle 4.-5. ayak parmak aralarında nemli görünüm belirgindir. Kaşıntı çok şiddetli olabilir ve kötü koku eşlik edebilir. Mantar enfeksiyonları bulaşıcıdır; vücudun bir bölgesinden diğer bir bölgesine, eşyalardan veya insandan insana, hayvanlardan insanlara bulaşabilir.
Tedavi, dermatoloğunuzun önerdiği şekilde düzgün uygulanırsa çok daha kolay ve etkili olacaktır. Hastalık şiddetine göre sürme veya ağızdan alınan tabletlerle tedavi uygulanır. Ayak derisi için en az bir ay düzenli tedavi gerekecektir. Tedavi yanında korunma önlemlerine uyulması hem tedavinin başarısını olumlu yönde etkileyecektir hem de bulaşma ve yinelemeleri önlemek için çok önemlidir.
Bazı basit kurallara uyarak ayak mantarından korunabilirsiniz;
Ayaklarınızı her gün yıkayın ve özellikle parmak aralarını iyice kurulayın.
Özellikle sıcak aylarda sıkı ayakkabı ve çoraplardan kaçının.
Pamuklu çoraplar giyin, günlük olarak veya nemliyse daha sık değiştirin.
Yaz aylarında ayakkabıların içine mantara karşı koruyucu toz pudralardan kullanın.
Ortak tırnak makası, terlik, çorap, ayak havlusu kullanmayın.
Tırnaklarınızı düzenli olarak kesin.
Eskimiş ayakkabılarınızı kullanmamalı ya da dezenfektanlar veya antifungal pudralar ile işlemden geçirdikten sonra kullanmalısınız.
Yüzme havuzuna gidiyorsanız temiz olduğundan emin olun.
Tırnak mantarı
El veya ayak tırnaklarının mantar mikrobu ile ortaya çıkan bir enfeksiyonudur. El veya ayak tırnaklarında kalınlaşma, renk ve şekil değişikliği ve kırılmaya neden olur. Tırnak mantarına birkaç farklı mantar tipi neden olabilir. Mantarlar ayakkabıların içindeki nemli ve havasız ortamda gelişir. Ayak mantarı tırnak mantarı için uygun ortamı hazırlayabilir. Tırnaklarda sarı- kahve renk değişimi ve kalınlaşma, kötü koku oluşabilir. Dermatoloğunuz el ve ayak tırnaklarını görünümüne bakarak tanı koyabilir. Bazen tırnaklarınızdan küçük örnekler alınabilir. Bu örnekler test edilmesi için laboratuvara gönderilir ve tanı kesin konulabilir. Tedavi enfekte olmuş tırnağın mümkün olduğunca uzaklaştırılması ile başlayabilir.
Tedavi tırnağın tutulum şiddetine ve tutulan tırnak sayısına bağlı olarak topikal krem, cila ya da sistemik kullanılan ilaçlar ile mümkündür. Sistemik olarak kullanılan terbinafin veya itrakonazolün her ikisi ile de bazen sıkıntılı yan etkiler ortaya çıkabilir. Çok şiddetli olgularda tırnak mantarı tedaviye dirençli ise tırnağın tümünü cerrahi olarak çıkarmak gerekli olabilir.
Kasık mantarı
Kasık bölgesinde, dermatofit tipi mantarların oluşturduğu kızarıklık, kaşıntı ve kepeklenme gibi belirtiler veren mantar enfeksiyonudur. Dermatofit tipi mantarların mantar enfeksiyonu olan kişilerden, hayvanlardan veya topraktan temas yoluyla veya vücuttaki başka bir odaktan yayılmasıyla oluşur. Hastalık kaşıntıya ve yanmaya yol açarak, hastaya rahatsızlık verebilir veya herhangi bir şikayet olmadan da seyredebilir. Kaşıntı, başlangıç döneminde şiddetli olabilir. Kasık mantarı; en sık uyluğun üst ve iç yan kısmından başlar. Kaşıntı ve kızarıklık çoğunlukla iki taraflı olur. Bazen tek taraflı da görülebilir. Tedavi edilmediğinde hastalık göbek alt kısmı, makat, kalça yan taraflarına doğru yayılabilir. Ancak, hastalığın genital organlarda yerleşmesi oldukça seyrektir. Hastalıkta sıklıkla yarım ay şeklinde keskin sınırlı, kenarları kepekli, kızarık, deriden kabarık, girintili çıkıntılı ortaya çıkar. Şiddetli durumlarda kenar kısımlarda küçük sulu kabarcıklar veya iltihabi kabarcıklar ortaya çıkabilir. Hastalığın uzun sürmesi durumunda kaşıntıya bağlı deride kalınlaşmalar görülebilir. Hastaların çoğunda birlikte ayakta da mantar enfeksiyonu bulunur. Tedavide yaygın olmayan durumlarda mantar kremleri genellikle yeterli olur. Yaygın durumların tedavisinde mantar kremleri ve ağızdan alınan mantar ilaçları ile tamamen şifa elde edilir.